Eğitim, bir bireyde istendik yönde kalıcı davranışlar kazandırmak olarak tanımlanmaktadır. Yeri ve zamanı olmayan eğitimin, istendik yönde kalıcı davranışlar kazandırması için belli bir sistematiğin içine sokulması gerekmektedir. Bu sistemin içinde bulunan birçok yapının geliştirildiği ve geleceğin uzmanlarına öğretildiği üniversitelerin eğitim fakülteleri ve eğitim enstitüleri, eğitimin ilim olarak bir üst seviyeye çıkması için çalışmalar yapmaktadır.
Eğitim bir bilim dalı mıdır?
Literatürde de birçok tartışması bulunan fakat henüz karara varılamamış tartışmalardan biri de eğitimin bir bilim olup olmadığı sorunsalıdır. Bilim; doğadaki olayları deneye ve gerçeğe dayanarak incelemek olarak tanımlanabilir. İnsanın kurduğu her ilişki doğada bir hareketlilik yaratır ve bu insana hangi hareketin doğru ve yanlış olduğunu öğretir. Kısacası doğa, insana eğitim verir. Bundan dolayı bilimi ilgilendiren her konu eğitimi de ilgilendirmektedir.
Bir bilim olarak eğitim
Eğitim bilimleri; eğitim yönetimi, ölçme ve değerlendirme, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, eğitimde program geliştirme gibi birbirine bağlı birçok alt alandan oluşan bir bilim dalıdır. Aynı zamanda rehberlik, ölçme ve değerlendirme, program geliştirme, öğretim ilke ve yöntemleri, gelişim psikolojisi ve öğrenme psikolojisi olarak birçok derse ayrılmaktadır. Tüm bu alanlar; dünyanın ekonomik ve sosyolojik durumu, ülkenin uzak ve yakın hedefleri ve bireylerin bilişsel ve fiziksel yeterliliklerine göre birbirini tamamlamaktadır.
Eğitimin bilimsel işleyişi
Eğitim süreci işlenirken birçok değişkene göre hareket edilmektedir. Dünyanın, ülkenin ve bireyini ihtiyaçlarına göre bir program geliştirilir ve bu programa göre bireye ve topluma neler kazandırılması gerektiği belirlenir. Bunun için ölçme ve değerlendirme, rehberlik, gelişim psikolojisi ve program geliştirme alanları kullanılır. Daha sonra hazırlanan program dahilinde öğretim ilke ve yöntemleri, sınıf yönetimi ve öğrenme psikolojisi alanlarıyla beraber eğitim biliminin uygulama süreci yaşanır. Daha sonra ise başta ölçme ve değerlendirme alanı olmak üzere diğer alanlarla birlikte bilimsel veriler ışığında çıktılar değerlendirilir.
Bu sonuçlar çerçevesinde dünyaya, ülkeye ve bireye sunulan ve sunulacak katkılar belirlendikten sonra eğitim bilimi alanında da yeni verilere ulaşılmış olur. Bu döngü girdi, işlem, çıktı ve dönüt olarak sürekli olarak tekrarlanır.
Eğitim nasıl bir bilim dalıdır sorusu bazen göreceli olabiliyor. Diğer kaynaklara da bakmanızı öneriyoruz.